Νόσος Dupuytren: Πότε η Χειρουργική Παρέμβαση Αποτελεί τη Λύση;

Η νόσος Dupuytren, γνωστή και ως ρικνωτική απονευρωσίτιδα της παλάμης, είναι μια χρόνια, εξελικτική πάθηση που επηρεάζει τον ινώδη ιστό (απονεύρωση) κάτω από το δέρμα της παλάμης και των δακτύλων. Χαρακτηρίζεται από την πάχυνση και τη συστολή αυτού του ιστού, οδηγώντας στη δημιουργία σκληρών οζιδίων (κόμπων) και χορδών που σταδιακά προκαλούν κάμψη ενός ή περισσότερων δακτύλων προς την παλάμη. Αν και συνήθως δεν είναι επώδυνη στα αρχικά στάδια, η νόσος Dupuytren μπορεί να περιορίσει σημαντικά τη λειτουργικότητα του χεριού, δυσκολεύοντας απλές καθημερινές δραστηριότητες όπως το άπλωμα της παλάμης, το πιάσιμο αντικειμένων, το γράψιμο ή το βάλσιμο γαντιών.
Η αιτιολογία της νόσου Dupuytren παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, αν και φαίνεται να υπάρχει γενετική προδιάθεση. Παράγοντες όπως η ηλικία (εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 50 ετών), το φύλο (πιο συχνή στους άνδρες), η γεωγραφική καταγωγή (συχνότερη σε άτομα βορειοευρωπαϊκής καταγωγής), ο διαβήτης, η επιληψία και η χρόνια κατανάλωση αλκοόλ έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Η Φυσική Πορεία της Νόσου Dupuytren
Η νόσος Dupuytren εξελίσσεται συνήθως αργά και σταδιακά, περνώντας από διάφορα στάδια:
- Στάδιο 0 (Προκλινικό): Μπορεί να υπάρχουν μικρά, ανώδυνα οζίδια στην παλάμη, αλλά χωρίς εμφανή κάμψη των δακτύλων.
- Στάδιο I (Ήπιο): Εμφανίζονται ένας ή περισσότεροι ψηλαφητοί όζοι και χορδές, αλλά η κάμψη των δακτύλων είναι ελάχιστη (συνήθως κάτω από 20 μοίρες στην μετακαρποφαλαγγική άρθρωση – MCP).
- Στάδιο II (Μέτριο): Η κάμψη ενός ή περισσότερων δακτύλων αυξάνεται (συνήθως 20-45 μοίρες στην MCP ή 20-30 μοίρες στην εγγύς φαλαγγοφαλαγγική άρθρωση – PIP).
- Στάδιο III (Σοβαρό): Η κάμψη των δακτύλων είναι σημαντική (συνήθως 45-70 μοίρες στην MCP ή 30-60 μοίρες στην PIP), επηρεάζοντας αισθητά τη λειτουργικότητα του χεριού.
- Στάδιο IV (Πολύ Σοβαρό): Τα δάκτυλα είναι σε έντονη κάμψη (συνήθως πάνω από 70 μοίρες στην MCP ή πάνω από 60 μοίρες στην PIP), με σημαντική δυσκαμψία και σοβαρό περιορισμό της χρήσης του χεριού.
Η εξέλιξη της νόσου είναι απρόβλεπτη και μπορεί να διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο. Σε κάποιους, η νόσος μπορεί να παραμείνει σε ήπιο στάδιο για πολλά χρόνια, ενώ σε άλλους μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα και να οδηγήσει σε σημαντική λειτουργική αναπηρία.
Πότε Ενδείκνυται η Χειρουργική Αντιμετώπιση;
Η χειρουργική επέμβαση αποτελεί την κύρια θεραπευτική επιλογή για τη νόσο Dupuytren όταν η κάμψη των δακτύλων είναι αρκετά σημαντική ώστε να επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα του χεριού. Δεν υπάρχει θεραπεία που να σταματά την εξέλιξη της νόσου, αλλά η χειρουργική επέμβαση μπορεί να διορθώσει την κάμψη και να βελτιώσει την κινητικότητα των δακτύλων.
Οι κύριες ενδείξεις για χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνουν:
- Σημαντική Λειτουργική Δυσκολία: Όταν η κάμψη των δακτύλων εμποδίζει την εκτέλεση βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων, όπως το άπλωμα της παλάμης για να πιάσετε ένα αντικείμενο, το πλύσιμο του προσώπου, το βάλσιμο γαντιών, το γράψιμο ή το χειρισμό εργαλείων.
- Κάμψη στην Μετακαρποφαλαγγική Άρθρωση (MCP) άνω των 30 μοιρών: Αυτή η κάμψη συχνά οδηγεί σε σημαντικό λειτουργικό περιορισμό, καθώς επηρεάζει την ικανότητα πλήρους έκτασης του δακτύλου.
- Κάμψη στην Εγγύς Φαλαγγοφαλαγγική Άρθρωση (PIP) άνω των 20 μοιρών: Η κάμψη σε αυτή την άρθρωση είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί χειρουργικά και μπορεί να οδηγήσει σε πιο σημαντική και μόνιμη λειτουργική αναπηρία. Η έγκαιρη χειρουργική παρέμβαση σε αυτό το στάδιο μπορεί να είναι πιο ωφέλιμη.
- Ταχεία Εξέλιξη της Νόσου: Σε περιπτώσεις όπου η κάμψη των δακτύλων επιδεινώνεται γρήγορα, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να εξεταστεί νωρίτερα για να προληφθεί η σοβαρή αναπηρία.
Μη Χειρουργικές Επιλογές
Υπάρχουν και μη χειρουργικές επιλογές για τη διαχείριση της νόσου Dupuytren, οι οποίες όμως δεν διορθώνουν την κάμψη των δακτύλων, αλλά μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην επιβράδυνση της εξέλιξης σε ήπια στάδια:
- Παρακολούθηση (Watchful Waiting): Σε ήπιες περιπτώσεις χωρίς σημαντική λειτουργική δυσκολία, η απλή παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου μπορεί να είναι η κατάλληλη προσέγγιση.
- Φυσικοθεραπεία και Εργοθεραπεία: Ασκήσεις έκτασης και κινητοποίησης των δακτύλων μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της κινητικότητας και στην πρόληψη της επιδείνωσης της κάμψης.
- Νάρθηκες: Η χρήση νυχτερινών ναρθήκων έκτασης μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της κάμψης σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά η αποτελεσματικότητά τους είναι περιορισμένη.
- Ένεση Κορτικοστεροειδών: Η έγχυση κορτικοστεροειδών στους όζους μπορεί να μειώσει τον πόνο και τη φλεγμονή, αλλά τα αποτελέσματα είναι συνήθως προσωρινά και δεν επηρεάζουν την κάμψη των δακτύλων.
Χειρουργικές Τεχνικές
Υπάρχουν διάφορες χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της νόσου Dupuytren:
- Απονευρωτομή (Fasciectomy): Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη χειρουργική επέμβαση και περιλαμβάνει την αφαίρεση του παχυσμένου και ρικνωμένου τμήματος της παλαμιαίας απονεύρωσης. Μπορεί να είναι τμηματική (αφαίρεση μόνο των παθολογικών χορδών και οζιδίων) ή εκτεταμένη (αφαίρεση μεγαλύτερου μέρους της απονεύρωσης).
- Διατομή της Απονεύρωσης με Βελόνα (Needle Aponeurotomy): Αυτή είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που περιλαμβάνει τη διατομή των χορδών με μια λεπτή βελόνα μέσω μικρών τρυπημάτων στο δέρμα. Είναι κατάλληλη για συγκεκριμένες περιπτώσεις και έχει μικρότερο χρόνο ανάρρωσης, αλλά μπορεί να έχει υψηλότερο ποσοστό υποτροπής.
- Δερματοαπονευρωτομή (Dermato-fasciectomy): Σε πιο σοβαρές ή υποτροπιάζουσες περιπτώσεις, μπορεί να απαιτηθεί η αφαίρεση του παθολογικού ιστού μαζί με το υπερκείμενο δέρμα, ακολουθούμενη από δερματικό μόσχευμα.
Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής εξαρτάται από τη σοβαρότητα της νόσου, την εντόπιση των χορδών και των οζιδίων, την παρουσία κάμψης στις αρθρώσεις, καθώς και από την εμπειρία και την προτίμηση του χειρουργού.
Ανάρρωση και Αποκατάσταση
Η ανάρρωση μετά τη χειρουργική επέμβαση για τη νόσο Dupuytren περιλαμβάνει συνήθως την εφαρμογή νάρθηκα για την υποστήριξη του χεριού και τη διατήρηση της έκτασης των δακτύλων. Η φυσικοθεραπεία και η εργοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της κινητικότητας, της δύναμης και της λειτουργικότητας του χεριού. Μπορεί να περιλαμβάνουν ασκήσεις έκτασης και κάμψης των δακτύλων, θεραπεία ουλών και χρήση βοηθητικών μέσων για την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων. Η πλήρης αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες.
Υποτροπή της Νόσου
Παρά την επιτυχή χειρουργική αντιμετώπιση, η νόσος Dupuytren μπορεί να υποτροπιάσει σε ποσοστό 5-50% των περιπτώσεων, ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου και την χειρουργική τεχνική που χρησιμοποιήθηκε. Η υποτροπή μπορεί να συμβεί χρόνια μετά την αρχική επέμβαση.
Στο EIPS, η Φροντίδα των Άνω Άκρων είναι Προτεραιότητα
Στο EIPS (European Institute of Plastic Surgery), κατανοούμε τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η νόσος Dupuytren στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Με χαρά σας ενημερώνουμε ότι η κλινική μας διαθέτει πλέον εξειδικευμένο χειρουργό, την Δρ. Θεοδώρα Παπαβασιλείου για επεμβάσεις άνω άκρων, με μεγάλη εμπειρία στην αντιμετώπιση της νόσου Dupuytren. Ο ιατρός μας είναι σε θέση να παρέχει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της κατάστασής σας και να σας προτείνει την καταλληλότερη θεραπευτική προσέγγιση, είτε πρόκειται για συντηρητική αντιμετώπιση είτε για χειρουργική επέμβαση με τις πιο σύγχρονες τεχνικές. Στόχος μας είναι η αποκατάσταση της λειτουργικότητας του χεριού σας και η βελτίωση της ποιότητας της ζωής σας.
Εάν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε αντιμετωπίζει συμπτώματα της νόσου Dupuytren, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο EIPS (European Institute of Plastic Surgery) για μια εξειδικευμένη συμβουλευτική. Είμαστε εδώ για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή φροντίδα.

Δρ Δημήτρης Σταύρου
Ο Δρ. Σταύρου είναι διεθνώς αναγνωρισμένος κι έμπειρος Πλαστικός Χειρουργός, ιδρυτής και διευθυντής του πρότυπου ευρωπαϊκού κέντρου αισθητικής κι επανορθωτικής πλαστικής χειρουργικής EIPS στην Κύπρο, την Ελλάδα και τη Μάλτα. Είναι επίσης μέλος της Κυπριακής, της Αμερικανικής και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πλαστικών Χειρουργών. Στόχος του, η παροχή σύγχρονων & υψηλού επιπέδου πλαστικών επεμβάσεων με ασφάλεια κι άρτια αισθητικά και λειτουργικά αποτελέσματα.
ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ